Hanımeli, hoş kokusu, gösterişli çiçekleri ve sık yeşil yaprakları ile bahçelerimizin vazgeçilmez bitkilerinden biridir. Hanımeli çiçeği, bakımı kolay, yaprak dökmeyen ve uzun ömürlü bir bitki olması nedeniyle pek çok bahçe sever tarafından tercih edilir.
Yaz aylarında beyaz, krem, limon sarısı, pembe, turuncu ve ahududu kırmızısı tonlarında tırmanan hanımeli çiçeği. Kır bahçelerinden fırlayan bir görünüm veya yazlık bir bahçe için mükemmel bitkilerdir ve romantik bir görünüm için güllerle birlikte iyi görünürler. Aynı zamanda vahşi yaşam için bir mıknatıstırlar. Nektar bakımından zengin çiçeklerinin kokusu, gündüz arıları ve kelebekleri, geceleri ise güveleri çeker – tozlaştıktan sonra renkleri biraz değişir. Bunu izleyen kırmızı meyveler kuşların hoşuna gider (ama insanlar için zehirlidir).
Hanımeli, çeşidine bağlı olarak yaprak döken, yarı yaprak dökmeyen veya yaprak dökmeyen olabilir. Yaprak döken türler daha muhteşem bir çiçek görüntüsüne sahip olma eğilimindedir; yaprak dökmeyen hanımeli türleri daha küçük, daha az belirgin çiçek açar, ancak tüm yıl boyunca bitki örtüsü sağlar. Ancak, hanımeli çiçeğinin sağlıklı ve güzel görünümlü kalması için düzenli bir bakım gereklidir. İşte hanımeli çiçeği bakımı hakkında bilmeniz gerekenler:
- Işık ve Sıcaklık: Hanımeli bitkisi, yarı gölge ya da tam güneş ışığı alan yerlerde yetiştirilebilir. Yeterli ışık alan yerlerde daha iyi büyüme ve çiçeklenme gösterir. Ayrıca, hanımeli bitkisi soğuğa dayanıklıdır, ancak dona karşı korunmalıdır.
- Toprak ve Sulama: Hanımeli bitkisi, iyi drene edilmiş, hafif ve nemli toprakları sever. Su biriktirmeyen, hafif asitli bir toprak tercih ederler. Sulama, toprağın nemini kontrol etmek için düzenli yapılmalıdır. Toprak kurudukça, bitki sulanmalıdır. Özellikle yaz aylarında hanımeli bitkisi daha fazla suya ihtiyaç duyar. Ancak, aşırı sulama hanımeli bitkisine zarar verebilir, bu nedenle bitkiyi sularken toprağı sıkıştırmamaya özen gösterin.
- Gübreleme: Hanımeli bitkisi, düzenli gübreleme ile daha sağlıklı ve güzel çiçekler verir. Bitkiye bahar ve yaz aylarında sıvı gübre uygulayabilirsiniz. Gübre, hanımeli bitkisini besleyerek çiçeklenme süresini uzatır.
- Budama: Hanımeli bitkisi, düzenli budama ile daha iyi görünür. Budama, hanımeli bitkisini şekillendirmek, çiçeklenmeyi teşvik etmek ve bitkinin sağlığını korumak için yapılmalıdır. Budama işlemi, bitkinin çiçeklenme dönemi bittikten sonra yapılmalıdır. Budama işlemi, bitkinin dallarını kısaltarak, yan dalların büyümesini teşvik eder. Yan dallar daha fazla çiçek açar ve bitkinin daha dolgun görünmesini sağlar.
- Zararlılar ve Hastalıklar: Hanımeli bitkisi, bazı zararlılar ve hastalıklarla karşı karşıya kalabilir. Bu zararlılar ve hastalıklar, bitkinin yapraklarını sarartabilir, çiçekleri soldurabilir.
Hanımeli Nerede Yetiştirilir?
Hanımeli çiçeği bakımı kadar yeri de önemlidir. Hanımelileri, ideal olarak kökleri gölgede, sapları ise güneşte, örneğin batıya bakan bir duvarın veya çitin tabanında olduğu gibi, kısmi gölgede nemli fakat iyi drene edilmiş toprakta büyütün. Onlara tırmanmaları için kafes veya tel çerçeve gibi sağlam bir dayanak verin. Bitkileri kuru dönemlerde sulayın ve ilkbaharda genel amaçlı gübre ile besleyin. Güneşte veya kısmi gölgede nemli fakat iyi drene edilmiş toprakta çalı hanımeli yetiştirin.
Tırmanan hanımeliler çoğunlukla ormanlık ve çalılık bitkilerdir, bu nedenle kökleri ağaçlar ve çalılar tarafından gölgelenerek evrimleşmiştir, ancak tırmanma dalları ışığa doğru büyür. Mümkünse bu yetiştirme koşullarını taklit edin – tırmanan hanımeli kökleri gölgedeyken ve gövdeleri güneş ışığına ulaşabildiğinde daha iyi sonuç verir. Bitkiler sıcak bir yerde yetiştirildiğinde, tırmanma hanımeli kokusu daha güçlüdür.
Hanımeli Nasıl Ekilir?
Yaprak döken hanımeli kış sonlarında, yaprak dökmeyen hanımeli ilkbahar veya sonbaharda dikilmelidir. Herhangi bir hanımeli ekerken, ekimden önce bahçe kompostu veya iyi çürümüş gübre gibi bazı iyi çürümüş organik maddeleri toprağa kazın. Kök topuyla aynı boyutta bir delik kazın ve bitkinin saksıdakiyle aynı derinliğe dikin. Su tutulmasına yardımcı olmak için organik madde ile malçlayın.
Tırmanma hanımeli kendi kendine yapışır, ancak gençken bir yardım eli gerektirir. Bir duvara veya çite karşı bir tane yetiştiriyorsanız, bazı galvanizli teller koyun ve sapları bir bambu kamışla yönlendirerek bitkiyi bunlara yönlendirin veya bir desteğe bağlayın.
Hanımeli çiçeği saksı değişimiyle ilgili detaylı bilgi almak için “Yeni Bir Başlangıç: Hanımeli Çiçeği Saksı Değişimi” içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
Hanımeli Nasıl Çoğaltılır?
Hanımeli çoğaltma işlemi, yetiştirdiğiniz hanımeli türüne bağlıdır.
Tırmanma hanımeli:
Yaz başında çiçek açanlar çiçek açtıktan sonra budanmalıdır. Düzgün bir şekli korumak için yaklaşık üçte bir oranında kesin. Böğürtlen haline geleceğinden ölmekte olan çiçek başlarını çıkarmayın. Yaz aylarında daha sonra çiçek açanlar, ilkbaharda hafifçe budanmalıdır. Bu çiçekler mevcut mevsimin büyümesinde, bu yüzden çok fazla kesmeyin yoksa çiçekleri kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Tırmanma hanımeli fazla büyümüşse, kışın sonunda sert bir şekilde keserek yenileyin.
Çalı hanımeli:
Yaprak döken çalı hanımeli, ilkbaharın sonlarında veya yaz aylarında çiçek açtıktan sonra budanabilir. Bitkiniz çok büyümüşse, kış sonlarında veya ilkbahar başlarında sert bir şekilde kesebilirsiniz. Budayarak, önümüzdeki kış ve erken ilkbaharda kokulu çiçekler açacak yeni sürgünler oluşturabilirsiniz. Saplarının ahşabının esnek ancak sağlam olduğu temmuz ve ağustos aylarında yarı olgun çelikler alarak hanımeli çoğaltabilirsiniz.
Hanımelilerini katmanlayarak da çoğaltabilirsiniz – bir sürgünü toprak seviyesine kadar bükerek ve kök salmasını teşvik ederek. Ayrıca tırmanan hanımeli meyvelerinden çoğaltılabilir. Tohumları meyvelerden çıkarın ve hemen bahçe toprağı saksılarına ekin. Tohumları soğuk bir çerçevede çimlenmeye bırakın veya tohumları kışın buzdolabına koyun, ardından ilkbaharda geri getirin – tohumların filizlenmesi için 15°C’lik bir sıcaklık gereklidir.
Hanımeli çiçeği çoğaltma hakkında daha fazla bilgi almak için “Adım Adım Anlatım: Hanımeli Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?” adlı içeriğimizi ziyaret edebilirsiniz.
